11 November


We shall remember them ...

Op 11 november staan we stil bij de slachtoffers van de beide wereldoorlogen maar onze gedachten zijn natuurlijk ook bij de mensen die nog steeds lijden onder oorlog en geweld.

Op 11 november 1918, na 1568 dagen van een wereldwijde strijd, sloten Duitsers, Fransen en Engelsen een wapenstilstand af.
Het betekende het einde van 'Den Grooten Oorlog'.
Om 11:00 uur precies ging het staakt-het-vuren in.
Toen deze wapenstilstand werd uitgeroepen, klonk uit vele monden van de frontsoldaten: “Nooit meer oorlog!!!”  

Er is een bekend gedicht geschreven door een Canadese legerdokter, John McCrae, die na de gruwel van een dodelijke Duitse chloorgasaanval tijdens de tweede slag om Ieper in 1915 een gedicht opstuurde naar het Engelse maandblad ‘Punch’, "waarin in de begin- en eindregels de klaprozen het offer van de dood als bevruchtend zaad voor de vrede symboliseren":

Op Vlaanderens Velden (Hertaald door Lepus)

Klaprozen bloeien op Vlaanderens velden,
tussen de kruisen, rij aan rij,
van ons die liggen, zij aan zij.
De zang van koene lerken in de lucht,
schier niet gehoord door het krijgsgerucht.

Wij zijn de Doden. Gisteren nog
zagen wij dageraad en deemstering,
beminden en werden bemind,
en liggen nu in Vlaanderens velden.

Bekamp de vijand met nieuwe moed
en grijp de toorts waarvoor wij streden;
Als je verzaakt aan ons die leden,
dan gun je geen rust aan helden,
waarvoor klaprozen, rood als bloed,
bloeien op Vlaanderens velden.

McCrae vermeldde de klaprozen omdat ze een diepe indruk op de mensen aan het front nalieten.  Alles was er grijs en grauw, het rook er naar dood en verderf. Er was modder en vuil. En dan plots, rond april, mei, dook er een veld vol klaprozen op.

Daarbij is de aanblik van de bloem vervuld van symboliek : niet alleen zijn de blaadjes rood als het bloed van de gevallenen, en is het binnenste zwart, kleur van rouw, in het hart van de bloem is ook een kruisvorm te zien, christelijk symbool van lijden en verlossing bij uitstek.